Bạn đang xem bài viết Nobel Hóa Học 2022 Từ Sự Kỳ Diệu Của Vi Khuẩn Đến Phát Hiện Sinh Học Vĩ Đại Nhất Thế Kỷ 21 được cập nhật mới nhất trên website Eduviet.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
CRISPR – Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats
Hồi năm 2012, giáo sư hóa học Jennifer A. Doudna đến từ Đại học Berkeley đã phát hiện ra công cụ dựa trên CRISPR hứa hẹn có thể được dùng để tùy chỉnh bộ mã di truyền DNA một cách chính xác. Cho tới tháng 1/2013, họ đã đạt một bước tiến vĩ đại: Cắt một mẩu DNA từ tế bào người và thay thế nó bằng một đoạn mã di truyền khác. Cùng lúc đó, một nhóm các nhà nghiên cứu khác đến từ Đại học Harvard và Viện Broad cũng đã độc lập tuyên bố rằng họ đã phát triển thành công phương pháp tương tự. Đây được cho là phát hiện vĩ đại nhất trong ngành sinh học phân tử của thế kỷ 21. Đồng thời, đây cũng là điều sẽ thay đổi hoàn toàn diện mạo của cả nền y học lẫn nông nghiệp của loài người trong tương lai và cũng đã mang về cho 2 nhà khoa học này một trong những giải thưởng danh giá nhất trong giới Khoa học, giải Nobel hóa học 2020.
Những thành tựu tiếp nối
Kể từ tuyên bố thành công hồi đầu năm 2013 cho đến nay, tuy chỉ trong vỏn vẹn có 2 năm nhưng các nhà nghiên cứu đã tiến hành hàng trăm thí nghiệm xoay quanh bộ công cụ CRISPR. Tất cả đều hướng tới việc nâng trình độ y học và nông nghiệp của con người lên một tầm cao mới, chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Một vài nhà khoa học đã tinh chỉnh bộ DNA của chuột nhằm chữa trị các bệnh lý di truyền. Các nhà thực vật học đã sử dụng CRISPR để chỉnh sửa gen của cây trồng, vật nuôi với hy vọng có thể tạo ra một nguồn cung cấp lương thực tốt hơn cho con người. Thậm chí, có nhà nghiên cứu còn dựng lại bộ gen đầy đủ của một con voi ma mút lông xoăn nhằm hồi sinh loài sinh vật cổ đại đã tuyệt chủng này.
Giáo sư sinh học Jennifer A. Doudna, một trong những người được trao giải thưởng Breakthrough Prize bằng phát hiện ra công cụ tùy chỉnh DNA dựa trên hệ thống CRISPR ở vi sinh vật.
Trong một báo cáo đăng tải trên tạp chí Sinh học sinh sản và nội tiết hồi năm ngoái, nhóm 2 nhà nghiên cứu Motoko Araki và Tetsuya Ishii đến từ Đại học Hokkaido, Nhật Bản còn dự đoán rằng các bác sĩ sẽ có thể dùng CRISPR để chỉnh sửa gen của những phôi thai con người “trong một tương lai rất gần”. Các nghiên cứu xoay quanh công cụ CRISPR đã và đang được thực hiện với tốc độ cực kỳ nhanh chóng trên quy mô lớn. Không chỉ giới học thuật mà ngành công nghiệp dược phẩm cũng nhanh chóng chú ý tới công cụ đầy tiềm năng này. Nhiều hãng dược đã bắt đầu phát triển và thương mại hóa một số loại thuốc dựa vào công cụ CRISPR. Hồi tháng 1 năm nay, tập đoàn dược phẩm khổng lồ Novatis tuyên bố họ đã có thể sử dụng công nghệ CRISPR nhằm phục vụ nghiên cứu liệu pháp điều trị ung thư.
Viện công nghệ Massachusetts (MIT) gọi CRISPR là “phát hiện sinh học vĩ đại nhất thế kỷ.”
Viện công nghệ Massachusetts (MIT) gọi CRISPR là “phát hiện sinh học vĩ đại nhất thế kỷ.” Nhóm nghiên cứu của giáo sư Doudna đã được trao giải thưởng Breakthrough Prize – Quỹ do nhà sáng lập và CEO Facebook Mark Zuckerburg sáng lập nhằm vinh danh những con người đã có cống hiến cho sự phát triển của khoa học. Đi kèm với giải thưởng là số tiền 3 triệu đô la được trao cho nhóm nghiên cứu, gần gấp đôi so với giải thưởng Nobel. Và đây cũng chỉ là 1 trong số rất nhiều giải thưởng danh giá mà nhóm được trao. Tiếp theo, chúng ta sẽ nói về quá trình phát triển 2 công nghệ CRISPR cũng như sơ lược nguyên lý làm việc của chúng. Nhìn chung, chúng ta có thể nói rằng: không có ai thật sự phát minh ra CRISPR. Vì sao vậy? Chắc hẳn các bạn đều nghĩ rằng vậy nhóm đã dùng cách gì để “cắt” và “dán” những đoạn DNA. Trên thực tế, công cụ được sử dụng ở đây chính là “những phân tử có sẵn ngoài tự nhiên”: vi khuẩn. Từ hàng triệu năm qua, vi khuẩn đã có thể tự chỉnh sửa bộ DNA của chính bản thân chúng và cho tới hiện tại, chúng vẫn đang ngày đêm thực hiện điều đó tại khắp mọi nơi trên hành tinh này, từ đáy biển sâu thẳm đến ngay trong cơ thể con người.
“Chuỗi mã lặp lại” bí ẩn
Trên thực tế, các nhà khoa học đã khám phá ra CRISPR từ năm 1987 tuy nhiên, họ không ngờ rằng đó lại là một phát hiện mang tính cách mạng và thậm chí, họ không hiểu được họ đã tìm được thứ gì. Vào năm 1987, giáo sư Yoshizumi Ishino và các cộng sự tại Đại học Osaka, Nhật Bản đã công bố một trình tự gen mang tên iap lấy ra từ vi khuẩn E. coli. Khi đó, nhằm tìm hiểu rõ hơn về cách hoạt động của gen, các nhà nghiên cứu đã sắp xếp trình tự của những đoạn mã xung quanh bộ gen ban đầu. Mục tiêu cuối cùng là tìm thấy điểm tiếp xúc với protein nhằm “bật/tắt” iap. Trớ trêu rằng thay vì tìm thấy “công tắc”, họ lại phát hiện ra một cái gì đó không thể hiểu được.
HÌnh ảnh phóng đại của vi khuẩn E. coli
Nằm gần gen iap có 5 đoạn DNA giống hệt nhau. Như ta đã biết thì DNA được tạo thành từ các “viên gạch” gọi là các Nucleotide (Nu). Trong 5 đoạn DNA giống nhau trên, mỗi đoạn được tạo thành từ 29 Nu. Các chuỗi lặp lại này đã được chia tách ra bởi bộ 32 Nu khác trên chuỗi DNA, gọi là các “khoảng trắng” (spacer). Không giống như các chuỗi lặp lại, mỗi đoạn “khoảng trắng” đều có trình tự duy nhất. Đây là điều mà chưa có nhà sinh học nào phát hiện ra trước đó. Khi các nhà nghiên cứu Nhật Bản công bố kết quả, họ cũng đặt dấu hỏi lớn đối với phát hiện này. Họ viết rằng: “Vai trò sinh học của những khoảng trắng này vẫn chưa được biết tới.” (“The biological significance of these sequences is not known”) Vào lúc đó, kỹ thuật giải mã DNA vẫn còn khá thô sơ và các nhà nghiên cứu không thể xác định được rằng những trình tự đặc biệt đó chỉ có ở E. coli hay còn có trên loài nào khác hay không. Mãi cho tới những năm 1990, công nghệ tiên tiến đã góp phần đẩy nhanh quá trình giải mã di truyền. Đến cuối thập niên 90s, các nhà sinh học phân tử đã có trong tay những kỹ thuật xác định nhanh trình tự di truyền của mẫu vật. Thậm chí với một thìa nước biển hoặc một mẫu đất, họ có thể nhanh chóng xác định trình tự di truyền của những sinh vật trong mẫu đó. Kỹ thuật này gọi là Metagenomes nhằm thu nhanh vật liệu di truyền trực tiếp từ môi trường. Và khi đó, người ta nhận thấy rằng trình tự sắp xếp do các nhà khoa học Nhật phát hiện trước đó không chỉ có trên E. coli mà còn xuất hiện trên các loài khác. Đến năm 2002, nhà khoa học Ruud Jansen và các cộng sự tại Đại học Utrecht, Hà Lan đã đặt tên cho “trình tự sắp xếp kiểu lặp đi lặp lại xen khoảng trống” này là CRISPR – Viết tắt của “Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats”. Đồng thời, nhóm của Jansen nhận thấy rằng chuỗi CRISPR luôn đi kèm với một số bộ gen phân bố ở vị trí gần đó. Họ gọi những gen này là Cas gen, những gen có liên qua tới CRISPR và có khả năng mã hóa enzymes cắt DNA. Tuy nhiên, họ vẫn chưa biết được tại sao chúng lại làm như vậy và tại sao chúng lại luôn đi cùng với CRISPR.
Nếu bạn đã ăn sữa chua hoặc phô mai, rất có thể các bạn đã ăn kèm theo các tế bào CRISPR
Vi khuẩn không hề thụ động trước sự tấn công của virus mà ngược lại, chúng biết cách phòng thủ một cách hiệu quả
Ba năm sau, 3 nhóm các nhà khoa học đều độc lập tuyên bố rằng họ đã giải đáp được bí ẩn xoay quanh chuỗi CRISPR. Giáo sư Eugene Koonin, người dẫn đầu 1 nhóm nghiên cứu tại Trung tâm công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ tại Bethesda đã nghiên cứu về trình tự CRISPR. Koonin kết luận rằng vi khuẩn đã sử dụng CRISPR làm vũ khí chống lại virus. Theo đó, vi khuẩn không hề thụ động trước sự tấn công của virus mà ngược lại, chúng biết cách phòng thủ một cách hiệu quả. Koonin đưa ra giả thuyết rằng vi khuẩn sử dụng enzymes Cas để tóm lấy những đoạn DNA từ virus. Sau đó, chúng sẽ cài những phân đoạn bắt được vào chính trình tự di truyền của chúng. Sau đó, khi bị những đợt virus khác tấn công, vi khuẩn sẽ dùng dãy CRISPR này như một “danh sách mã” để nhận diện kẻ xâm lược. Dù vậy, vẫn chưa có nhiều nghiên cứu khác được thực hiện nhằm củng cố cho lập luận của Koonin. Mãi cho tới khi nhà sinh vật học phân tử Rodolphe Barrangou bắt đầu thực hiện kiểm chứng. Đối với Barrangou, giả thuyết của Koonin không chỉ là một đề tài nghiên cứu hấp dẫn mà ông còn thực hiện theo đơn đặt hàng của hãng sữa chua nổi tiếng Danisco – một hãng vốn công việc kinh doanh gắn liền với quá trình dùng vi khuẩn để chuyển hóa sữa thành sữa chua.
Trong thử nghiệm kiểm chứng, nhóm của Barrangou đã cho 1 mẫu sữa chua lên men bằng vi khuẩn Streptococcus thermophilus bị nhiễm 2 chuẩn virus. Ban đầu, virus đã giết chết khá nhiều vi khuẩn, nhưng một số vẫn còn sống sót. Khi các vi khuẩn đã hình thành kháng sinh và sinh sản, thế hệ con cháu của chúng đã có khả năng chống lại sự tấn công của 2 loài virus ban đầu. Quan sát các giai đoạn biến đổi bộ mã di truyền của vi khuẩn qua các thế hệ, Barrangou đã phát hiện rằng giả thuyết ban đầu của Koonin là hoàn toàn chính xác. Hiện tại, Barrangou đang là phó giáo sư tại Đại học bắc Calirona và khi được hỏi về CRISPR, ông hóm hỉnh chia sẻ rằng: ”Nếu bạn ăn sữa chua hoặc phô mai, rất có thể bạn đã ăn phải các tế bào mang mã CRISPR.”
Copy and Paste
Một khi bí mật ban đầu của CRISPR dần được hé lộ, rất nhiều nhà khoa học khác trong ngành bắt đầu tò mò về nó cũng như những tiềm năng mà nó mở ra. Một trong số đó là giáo sư hóa học Jennifer A. Doudna và một khi bắt đầu nghiên cứu sâu hơn về CRISPR, cô đã khám phá ra những bí mật động trời hơn đang chồng chất bên trong. Trước đó, Doudna đã là vị giáo sư danh tiếng trong ngành, được xem như một chuyên gia về RNA (1 trong 2 đoạn DNA). Về cơ bản, sinh học hiện đại đã xem công việc chính của RNA là “người đưa tin”. Trong quá trình phân bào, RNA đóng vai trò sao chép và truyền giữ thông tin duy truyền, là một khuôn mẫu để xây dựng nên protein. Tuy nhiên, giáo sư Doudna và cộng sự đã phát hiện thêm một số chức năng khác của RNA, như làm cảm biến hành động hoặc kiểm soát hoạt động của gen.
Một khi vùng CRISPR đã được điền DNA của virus vào, nó sẽ trở thành một bộ sưu tập giúp vi khuẩn sẽ nhận dạng virus trong những lần “gặp gỡ” sau đó.
Vào năm 2007, tiến sĩ Blake Wiedenheft từ Đại học Montana bắt đầu gia nhập phòng thí nghiệm của giáo sư Doudna với mục đích cùng thực hiện nghiên cứu nguyên lý hoạt động của Cas enzymes. Dù chấp nhận dự án này nhưng ban đầu giáo sư Doudna không nghĩ rằng sẽ phát hiện ra bất cứ giá trị ứng dụng nào của CRISPR. Cô cho biết: “Tất cả đều làm việc để có thêm hiểu biết chứ không hề nhắm tới một mục đích cụ thể nào cả.” Trong quá trình nghiên cứu, nhóm đã xác định cấu trúc của Cas enzymes và cách nó phối hợp hoạt động cùng với các hệ thống di truyền khác. Khi một virus tấn công vi khuẩn, tế bào chủ sẽ tóm lấy một ít vật liệu di truyền của virus, tự cắt chuỗi DNA của chính chúng và chèn đoạn mã di truyền vào các “khoảng trắng”. Một khi vùng CRISPR đã được điền DNA của virus vào, nó sẽ trở thành một bộ sưu tập giúp vi khuẩn sẽ nhận dạng virus trong những lần “gặp gỡ” sau đó. Ở cuộc tấn công tiếp theo, vi khuẩn sẽ dùng đoạn DNA của virus để biến Cas enzymes thành một loại vũ khí dẫn đường chính xác. Khi đó, vi khuẩn sẽ sao chép vật liệu di truyền trong khoảng trắng thành 1 RNA mới. Đoạn RNA này sẽ cùng với Cas enzymes trôi trong tế bào. Nếu nó bắt gặp vật liệu di truyền từ virus đang tấn công trùng khớp với RNA CRISPR, chúng sẽ thít chặt vào nhau. Khi đó, Cas enzymes sẽ cắt DNA của virus ra thành 2 đoạn nhằm ngăn chặn nó sao chép.
Đoạn video mô tả quá trình CRISPR phối hợp cùng với Cas enzymes giúp vi khuẩn phòng chống sự tấn công của virus
Từ phát hiện bất ngờ trên về khả năng của vi khuẩn, nhóm nghiên cứu bắt đầu mở rộng nghiên cứu khả năng phòng thủ các loài vi khuẩn khác trong tự nhiên. Họ phát hiện rằng bằng cách dùng cơ sở dữ liệu và lập trình sẵn, vi khuẩn sẽ dùng các enzymes để tìm ra bất kỳ đoạn DNA nào của virus lạ và ngăn chặn sự tấn công. Quá tuyệt vời! Giáo sư Doudna cho biết: “Một khi chúng tôi đã hiểu được cách vi khuẩn lập trình cho enzymes cắt DNA, chúng tôi có thêm một cách ứng dụng cực kỳ độc đáo. Chúa ơi! Đây thật sự là một công cụ tuyệt vời.”
Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên con người lợi dụng hoạt động của vi khuẩn để phát triển công cụ sinh học.
Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên con người lợi dụng hoạt động của vi khuẩn để phát triển công cụ sinh học. Một số loài vi khuẩn có khả năng tự bảo vệ trước sự tấn công bằng cách sử dụng các phân tử gọi là enzymes giới hạn. Các enzymes này sẽ cắt bất kỳ đoạn DNA nào không sở hữu lá chắn bảo vệ. Theo đó, đầu tiên vi khuẩn sẽ tạo ra các lá chắn để bảo vệ bộ DNA của nó và sau đó, enzymes sẽ làm nhiệm vụ tuần tra. Khi phát hiện bất cứ đoạn DNA nào đang “khỏa thân”, nó sẽ xử lý ngay lập tức. Hồi những năm 1970, các nhà sinh vật học phân tử đã phát hiện ra nguyên lý hoạt động kỳ diệu này và khai sinh ra ngành công nghiệp công nghệ sinh học hiện đại như ngày nay. Sau đó vài thế kỷ, loại kỹ thuật sinh học này đã được cải tiến rất nhiều, nhưng nó vẫn chưa giải quyết được vấn đề khá quan trọng: Các enzymes giới hạn không có khả năng tiến hóa để thực hiện thao tác cắt một cách chính xác. Nghĩa là nó chỉ biết cắt chứ không thể cắt tại điểm mà con người mong muốn. Kết quả là kỹ thuật dùng enzymes giới hạn để cắt chỉ có thể áp dụng trong một số yêu cầu đơn giản. Tuy nhiên, hệ thống CRISPR-Cas mà nhóm của giáo sư Doudna phát triển, có thể giải quyết được điều đó: thực hiện những nhát cắt có kiểm soát một cách vô cùng chính xác.
Từ kỹ thuật cắt chính xác của giáo sư Doudna đến hệ miễn dịch đáp ứng tuyệt vời của vi khuẩn
Từ trái sang phải, CEO Twitter Dick Costolo, giáo sư Emmanuelle Charpentier đến từ Đại học Ulmea, giáo sư hóa học Jennifer A. Doudna đến từ Đại học Berkeley và diễn viên Cameron Diaz tại đêm trao giải thưởng Breakthrough Prize tại trung tâm nghiên cứu của NASA vào hôm 9/11/2014
Để tạo ra công cụ cắt DNA, nhóm của giáo sư Doudna đã chọn hệ thống CRISPR-Cas từ Streptococcus pyogenes, loại vi khuẩn gây bệnh viêm họng. Đây là hệ thống đã được nghiên cứu kỹ lưỡng trước đây và cũng sở hữu enzymes cắt với tên gọi là Cas9. Tiếp theo, nhóm cung cấp cho Cas9 một đoạn RNA có cùng trình tự với đoạn DNA mà họ muốn cắt. Và thế là đoạn RNA sẽ dẫn đường cho hệ thống CRISPR-Cas đến vị trí cần cắt, và… “bụp”, hoàn tất. Bằng cách này, nhóm có thể cắt bất cứ đoạn gen nào mà họ muốn. Công việc tiếp theo là “khâu” một đoạn mã mới vào khoảng trống tạo sẵn. Nhóm cho biết rằng công cụ này có thể được dùng để thực hiện trên bộ mã duy truyền nào đến từ bất cứ sinh vật nào mà họ muốn. Một kết quả quan trọng khác của phát hiện lần này là cho thấy một khả năng vô cùng kỳ diệu của vi khuẩn giúp nó ngày càng hoàn thiện lá chắn bảo vệ trước sự tấn công của virus. Đây là điều mà con người chưa được khám phá trước đây và các nhà khoa học gọi nó là cơ chế miễn dịch đáp ứng. Chúng ta cũng có cơ chế miễn dịch bẩm sinh và đồng thời, chúng ta cũng sở hữu một hệ thống cao cấp hơn là miễn dịch đáp ứng nhằm chống lại những mầm bệnh bằng cách học tập về chúng.
Chu trình này tạo nên một đội quân tế bào miễn dịch có thể nhanh chóng nhận diện và tiêu diệt các mầm bệnh một cách chính xác
Hệ thống này được tổ chức tại một số tế bào miễn dịch đặc biệt. Các tế bào này sẽ nuốt chửng tác nhân gây bệnh, sau đó nhả ra các mảnh vỡ của chúng, được gọi là những kháng nguyên và gởi tới những tế bào miễn dịch khác. Khi tế bào miễn dịch bình thường nhận được kháng nguyên, nó sẽ nhân đôi tế bào và tạo nên nhiều tế bào con, ngẫu nhiên có chứa sẵn kháng nguyên. Chu trình này tạo nên một đội quân tế bào miễn dịch có thể nhanh chóng nhận diện và tiêu diệt các mầm bệnh một cách chính xác. Có thể ban đầu, hệ thống miễn dịch phải mất một khoảng thời gian nhất định để thích ứng và xác định nhân tố gây bệnh. Nhưng một khi đã hoàn tất, “ký ức” này sẽ được lưu trữ vĩnh viễn. Đối với vi khuẩn, chúng cũng sở hữu kiểu miễn dich đáp ứng này và thậm chí là còn tối ưu hơn. Tối ưu hơn con người ở điểm nào? Xin thưa đó là những “bài học” về danh sách tác nhân gây bệnh có thể được truyền trực tiếp qua các thế hệ. Con người không thể truyền các gen trong kháng thể xuống trứng hoặc tinh trùng để dọn đường sẵn cho con cái của họ. Công việc này chỉ thực hiện được bởi các tế bào miễn dịch trong quá trình con người phát triển. Kết quả là trẻ sơ sinh phải bắt đầu học những tác nhân gây bệnh lại từ đầu trong suốt cuộc đời. Nhưng đối với CRISPR thì mọi chuyện trở nên dễ dàng hơn. Một phần do vi khuẩn là sinh vật đơn bào, DNA của chúng được tiến hóa để chống lại virus và chính bộ DNA này sẽ truyền lại trực tiếp cho thế hệ sau qua phân bào. Nói cách khác, thế hệ sau sẽ tự thừa hưởng những kinh nghiệm của thế hệ trước mà không cần học lại. Vậy sẽ ra sao nếu khả năng này được trang bị cho con người?
Những hứa hẹn xen lẫn hoài nghi về CRISPR trong tương lai
Tiến sĩ Konstantin Severinov hiện đang công tác tại Đại học Rutgers và Viện khoa học công nghệ Skolkovo, Nga cho rằng những ứng dụng đầy hứa hẹn của công cụ CRISPR có thể sẽ trở thành hiện thực nhưng hiện tại vẫn còn quá nhiều điều cần phải khám phá thêm. Mặt khác, ông cho rằng ”Chức năng miễn dịch đáp ứng của CRISPR chỉ là một cách khoa trương và đánh trống lảng”. Ông lập luận rằng nếu cơ chế này giúp vi khuẩn di truyền trực tiếp kiến thức về kẻ thù virus cho các thế hệ sau thì qua hàng nghìn năm qua, cơ sở dữ liệu là vô cùng lớn. Mặt khác, có nhiều loại virus đã tuyệt chủng từ rất lâu về trước, vậy vi khuẩn sẽ làm vì với chúng. Đó là một trong những bí ẩn cần phải giải quyết trong tương lai. Tuy nhiên, tiến sĩ Severinov vẫn lạc quan cho rằng: ”CRISPR là một hệ thống khá linh hoạt có thể được áp dụng trong nhiều tình huống khác nhau. Nhưng cần chú ý rằng sự cân bằng của hệ thống này có thể có sự khác nhau giữa các loài.” Nếu các nhà khoa học có thể hiểu biết sâu hơn về cách CRISPR hoạt động trong tự nhiên, họ có thể tạo thêm nhiều kỹ thuật đột phá khác trong tương lai.
Quả thật: CRISPR là phát kiến sinh học vĩ đại nhất thế kỷ 21
Điển hình như cách tùy chỉnh DNA do nhóm của giáo sư Doudna phát triển dựa vào hệ thống CRISPR. Họ đã tinh chỉnh một hệ thống CRISPR-Cas từ loài vi khuẩn là Streptococcus pyogenes và cho thực hiện quá trình cắt chính xác, ghép gen khác tạo nên chuỗi DNA hoàn toàn mới. Một nhóm các nhà nghiên cứu khác đến từ Đại học Cambridge và MIT cũng đã thực hiện thành công điều tương tự nhưng thay bằng hệ thống CRISPR-Cas lấy từ loài vi khuẩn khác là Staphylococcus aureus. Hồi tháng 1 vừa qua, các nhà khoa học tại Editas cũng thực hiện điều tương tự bằng hệ thống Cas9 của Streptococcus pyogenes. Dù còn nhiều nhóm nghiên cứu khác đang thực hiện hàng loạt các thử nghiệm khác nhau, nhưng họ vẫn đang “bơi trong một đại dương” của các chủng loại CRISPR. Tựu chung, tất cả những nghiên cứu trên đều nhằm một mục đích chung là xác định phương thức hoạt động của CRISPR ngoài tự nhiên và bắt chước nó. Một khi điều này được thực hiện thành công, cuộc sống của con người trong tương lai sẽ biến đổi một cách hoàn toàn ngoạn mục. Từ một nền nông nghiệp mới đến những ứng dụng y học hết sức hữu dụng như công cụ chẩn đoán, hoặc biện pháp chữa trị ung thư,… Tất cả đều là một tương lai đầy hứa hẹn đã khởi đi từ hôm nay bằng sự phát hiện ra CRISPR. Quả thật: CRISPR là phát kiến sinh học vĩ đại nhất thế kỷ 21.
Nguồn: Tinhte.vn: Business Insider:
Học Sinh Hùng Sơn ‘Phát Cuồng’ Vì Món Quà Từ Quang Hải Và Đoàn Văn Hậu
Đoàn Văn Hậu có lẽ là cái tên được báo chí và người hâm mộ thể thao nhắc đến nhiều nhất những ngày này khi anh vừa được CLB SC Heerenveen ở giải đấu số 1 Hà Lan chiêu mộ.
Được biết, Đoàn Văn Hậu gần như chắc chắn đã trở thành người của SC Heerenveen.
Và thông tin mới nhất, ngày 2/9, Văn Hậu đã vượt qua buổi kiểm tra y tế.
Ở vùng quê của Bắc Giang, hàng trăm học sinh nhắc đến anh cùng người đồng đội Quang Hải theo một cách đặc biệt hơn nữa thông qua một dự án đặc biệt dành cho các học sinh THCS.
Đó chính là cuốn sách quý kèm lời đề tặng và chữ ký của hai tài năng trẻ của bóng đá Việt Nam.
Từ tháng 5/2019, trong chuỗi hoạt động của dự án GÓP 1 CUỐN SÁCH, chúng tôi đã phát đi những phiếu ƯỚC 1 CUỐN SÁCH tới các em học sinh. Ở Phiếu này các em sẽ ghi chi tiết cuốn sách và nhân vật ước muốn tặng sách cho các em.
Phiếu ƯỚC 1 CUỐN SÁCH được phát tới gần 1000 em học sinh của một ngôi trường ở Bắc Giang. Khi thu phiếu về, chúng tôi khá bất ngờ vì trong những phiếu ước mơ đó, rất nhiều học sinh đã nhắc đến hai cái tên Nguyễn Quang Hải và Đoàn Văn Hậu.
Chúng tôi đã gửi những phiếu điều ước, mang theo những mong mỏi của các em học sinh ở Bắc Giang tới cho Quang Hải và Văn Hậu.
Dù khá bận rộn với việc tập luyện và thi đấu, nhưng hai danh thủ vẫn thu xếp mua sách, ký tặng và dành những lời chúc ý nghĩa tới các em nhỏ và chương trình GÓP 1 CUỐN SÁCH.
Những cuốn sách như: Những tấm lòng cao cả, Đắc nhân tâm, Tâm hồn cao thượng, Vạn dặm dưới biển… cùng lời đề tặng và chữ ký mang tên hai danh thủ đã được gửi tới Tòa soạn Báo điện tử Trí Thức Trẻ.
Qua chia sẻ, chúng tôi cũng được biết thêm rằng, Hải và Hậu không những dành trọn thời gian cho bóng đá mà họ còn rất yêu thích sách.
“Những lúc nghỉ hay di chuyển thi đấu thi thoảng mình cũng đọc sách, chủ yếu những cuốn sách mình đọc là về những huyền thoại bóng đá, những danh nhân lỗi lạc của thế giới”, Đoàn Văn Hậu chia sẻ.
“Hải học được rất nhiều từ những cuốn sách mình đã đọc, đó là những bí quyết, những kỹ năng mà đã được các bậc tiền bối đúc kết ra từ bản thân. Điển hình như có lúc tưởng chừng như thất bại, nhưng trong đầu lại loé lên những tấm gương đi trước nên bản thân lại không cho phép được gục ngã”, chia sẻ của Qủa bóng vàng Việt Nam Nguyễn Quang Hải.
Cả hai cầu thủ đều bày tỏ niềm hạnh phúc và tự hào khi được đem lại những niềm vui dù chỉ là nhỏ đến các bạn. Họ coi đó cũng chính như nguồn động lực để luôn phấn đấu trên chặng đường của mình.
Ngày 28/8, thông qua chương trình trao tặng sách và ra mắt CLB Sách Sống, Báo Trí Thức Trẻ đã dành món quà tặng đặc biệt, là cuốn sách có lời đề tặng và chữ ký của Quang Hải, Văn Hậu cho em Hoàng Thị Hưng, học sinh lớp 8A.
Khi Ban tổ chức đọc tên học sinh được nhận món quà từ hai danh thủ, cả sân trường như vỡ òa. Giáo viên và học sinh trường Hùng Sơn đều quá bất ngờ vì món quà đặc biệt này.
Chia sẻ với chúng tôi, em Hoàng Thị Hưng không giấu nổi sự vui mừng, xúc động.
Em nói: “Khi viết trong phiếu ƯỚC 1 CUỐN SÁCH mà Báo phát đi, em vẫn không dám tin là mình sẽ nhận được món quà này. Nhưng giờ thì em tin rồi, em quá hạnh phúc, em sẽ giữ gìn sách thật tố và sẽ lấy đó làm động lực học tập thật để xứng đáng hơn nữa.”
Các bạn học của học sinh Hoàng Thị Hưng bày tỏ niềm vui chung cùng bạn của mình. Các em đều tỏ ra vui mừng cùng bạn, xen lẫn là sự “ghen tị nhẹ…”
Trong chương trình trao tặng sách và ra mắt CLB Sách Sống ở Hùng Sơn rất nhiều học sinh đã được nhận những cuốn sách quý từ các thầy cô giáo, từ cha mẹ và từ các nhà báo, ca sỹ,…
Bên cạnh đó, Báo Trí Thức Trẻ đã dành tặng hơn 500 đầu sách cho thầy và trò trường THCS Hùng Sơn.
Theo chia sẻ của ông Nguyễn Xuân Thủy – Hiệu trưởng trường THCS Hùng Sơn, Hiệp Hòa, Bắc Giang: “Đó (sách) là những món quà quý đối với thầy và trò Hùng Sơn khi bước vào năm học mới. Nhà trường sẽ quan tâm hơn đến văn hóa đọc, động viên các em học sinh tích cực đến thư viện đọc sách, để mở rộng hiểu biết, góp phần nâng cao kết quả học tập của các em, dần dần xây dựng thói quen tốt – thói quen đọc sách.”
Danh Sách 88 Chòm Sao Trong Thiên Văn Học Hiện Đại
Danh sách gồm tên các chòm sao chính thức, tên Hán Việt và tên thuần Việt, cùng với hình vẽ bản đồ các chòm sao do Hiệp hội Thiên văn học Quốc tế phát hành.
Hầu hết các chòm sao nổi tiếng được đặt tên từ thời Hy Lạp cổ đại hoặc sớm hơn, nhưng danh sách chính xác thì vẫn chưa được rõ ràng cho đến tận đầu thế kỷ 20. Sau đó, trong một chuỗi các nghị quyết từ năm 1922 đến 1930, Hiệp hội Thiên văn học Quốc tế (IAU) đã phân chia thiên cầu thành 88 chòm sao được xác định chính xác với cách viết và viết tắt chính thức.
Tên của mỗi chòm sao sẽ có hai dạng: Tên chuẩn, dùng khi nói đến bản thân chòm sao đó; và tên sở hữu cách, được dùng khi nhắc đến tên các ngôi sao. Chẳng hạn, Hamal, ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Bạch Dương (Aries – tên gọi chính xác), cũng được gọi là Alpha Arietis, theo nghĩa đen là “sao alpha của Bạch Dương”. Khi cần tiết kiệm không gian, tên chòm sao có thể viết thành α Ari, sử dụng chữ cái Hy Lạp viết thường alpha và tên viết tắt của Bạch Dương.
Để xem hình vẽ mô tả khu vực của một chòm sao cũng như vị trí các ngôi sao trong khu vực đó, bạn có thể kích chuột vào tên viết tắt của chòm sao bạn muốn xem, một bản đồ sao sẽ được mở ở cửa sổ mới trên trình duyệt. Bên trong bản đồ sao có thể có các ký hiệu đặc trưng dành cho các đối tượng khác nhau. Hình bên dưới liệt kê các chú thích có thể xuất hiện trong bản đồ các chòm sao.
Các bài viết về các chòm sao (nếu có) sẽ được đặt liên kết tới tên của mỗi chòm sao.
STTViết tắtTên Hán ViệtTên thuần Việt hoặc Tên thường gọi
18
Cas
Tiên Hậu
Tiên Hậu,Thiên Hậu
22
Cha
Yển Đình,
Yển Diên
Tắc kè hoa
30
Cru
Nam Thập Tự,
Nam Thập
Nam Tào
58
Oct
Nam Cực,
Bát Phân Nghi
Thước Bát Phân
59
Oph
OphiuchusOphiuchithe Serpent Bearer (Người chăn rắn)
Xà Phu
Người Chăn Rắn
72
Sgr
Nhân Mã,
Xạ Thủ
Cung Thủ
76
Ser
ĐầuĐuôi
Cự Xà
Con Rắn
82
Tuc
Đỗ Quyên,
Đại Chuỷ Điểu
Chim Mỏ Lớn
86
Vir
Xử Nữ,
Trinh Nữ
Trinh Nữ
Đề Tài Một Số Biện Pháp Phát Huy Tính Tự Quản Của Học Sinh Trong Mô Hình Trường Học Mới Vnen
Đề nghị các bạn hãy cho một tràng pháo tay thật lớn để chúc mừng. Xin cám ơn các bạn. Hy vọng rằng, với cương vị mới, các bạn sẽ phát huy tối đa khả năng của mình, cùng nhau đoàn kết để đưa tập thể lớp ta ngày một đi lên!
Mời tân chủ tich HĐTQ của lớp sẽ có đôi lời phát biểu trước tập thể lớp.
Như vậy, lớp chúng ta đã sáng suốt bầu ra được Hội đồng tự quản của lớp. Thay mặt ban tổ chức, xin giao lại quyền điều hành cho chủ tịch HĐTQ mới của lớp.
Sau khi bầu ra được Hội đồng tự quản học sinh và các ban chuyên trách, việc hướng dẫn các thành viên trong HĐTQHS cách thức hoạt động và hoạt động sao cho có hiệu quả là việc làm thiết thực và khó khăn nhất của mỗi giáo viên. Vì vậy, tôi xin đưa ra một số gợi ý trong việc phát huy tính tự quản của học sinh để học sinh có thể thực hiện tốt vai trò của mình.
ớc đầu còn nhiều bỡ ngỡ, chưa thực sự mạnh dạn, tự tin trong quá trình học tập. - Một số phụ huynh còn tỏ ra e ngại khi cho con theo học mô hình này nên dẫn đến chưa thực sự phối hợp tốt với nhà trường trong việc hướng dẫn con em mình học tập. - HS không được đi tham quan thực tế để học hỏi kinh nghiệm trong việc tự quản lớp nên quá trình thực hiện chưa thực sự hiệu quả. - Hội đồng tự quản vẫn còn phụ thuộc nhiều vào sự hướng dẫn, điều hành của giáo viên; các em chưa nắm rõ được nhiệm vụ, chưa thực sự năng động trong việc điều hành nhóm, lớp một cách có hiệu quả. 2.5.Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra Từ năm học 2014 - 2015, trường THCS Buôn Trấp đã áp dụng thực hiện việc giảng dạy theo mô hình trường học mới VNEN ở hai lớp 6. Năm học 2015 - 2016, trường thực hiện tiếp chương trình của lớp 7. Bên cạnh một số những ưu điểm, kết quả đã đạt được về việc ổn định lớp để học tập theo mô hình như Hội đồng tự quản bước đầu đã tỏ ra mạnh dạn, tự tin trong việc điều hành lớp; một số em, một số lớp đã biết cách phát huy những thế mạnh của mình trong việc tổ chức tự học, giúp đỡ lẫn nhau...thì trên thực tế việc phát huy tính tự quản của học sinh trong các tiết học cũng như trong việc tham gia các hoạt động vẫn còn rất nhiều hạn chế. Đa số các em chưa nắm được nhiệm vụ cụ thể của mình phải làm gì và làm như thế nào? Điều đó dẫn đến các em còn lúng túng trong việc điều hành lớp, hướng dẫn và cùng các bạn tìm hiểu nội dung bài học. Trong quá trình học, học sinh chưa thực sự chủ động mà còn phụ thuộc vào sự hướng dẫn của thầy cô, chưa thực sự biết cách tự học, tự tìm hiểu bài học theo đúng tinh thần VNEN. Một số em chưa phát huy hết khả năng của mình, còn thụ động, dựa vào bạn bè và chưa tích cực trong các hoạt động. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng, ở các lớp VNEN hiện nay, vai trò của Hội đồng tự quản chưa thực sự được phát huy hết khả năng của các em, dẫn đến kết quả hoạt động chưa cao. Một số giáo viên chưa nắm bắt được quy trình của một buổi bầu Hội đồng tự quản, chưa khuyến khích được sự tự giác của các em, chưa hướng các em đến với các tiêu chí cụ thể để có được một Hội đồng tự quản học sinh hoạt động tốt và có hiệu quả. Trong tiết học, một số giáo viên còn quen với phương pháp dạy truyền thống, khả năng tổ chức hoạt động nhóm, quan sát, hướng dẫn, điều hành các hoạt động còn hạn chế. Chính vì lý do đó nên việc đưa ra một số biện pháp nhằm phát huy vai trò của Hội đồng tự quản học sinh để giáo viên tham khảo, học hỏi là hết sức cần thiết. Điều này giúp họ có bước đi đúng đắn hơn trong việc thành lập hội đồng tự quản tốt và biết cách hỗ trợ các em trong các hoạt động để đáp ứng theo yêu cầu của mô hình. 3. Giải pháp, biện pháp 3.1. Mục tiêu của biện pháp, giải pháp - Đưa ra những biện pháp, cách thức thực hiện tối ưu nhất trong việc phát huy tính tự quản của học sinh trong mô hình trường học mới VNEN ở trường THCS, làm cơ sở để các giáo viên cùng tham khảo và thực hiện. - Khắc phục những tồn tại của giáo viên và học sinh trong việc chưa phát huy tốt vai trò của Hội đồng tự quản trong mô hình VNEN. - Đưa ra kịch bản bầu Hội đồng tự quản đã được triển khai để giáo viên cùng tham khảo và vận dụng cho phù hợp với điều kiện trường mình. 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện các giải pháp, biện pháp Để đưa ra được các biện pháp, giải pháp trong việc phát huy tính tự quản của học sinh trong lớp học VNEN thì trước hết người giáo viên phải hiểu được khái niệm Hội đồng tự quản học sinh là gì? Hội đồng tự quản học sinh là một tổ chức của học sinh, do học sinh bầu ra ở từng lớp, dưới sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh để tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi của chính học sinh; đồng thời quản lí, giám sát, điều chỉnh các hoạt động đó. Hội đồng tự quản học sinh (HĐTQHS) gồm các thành viên (chủ tịch, các phó chủ tịch, các trưởng ban và thành viên các ban) là học sinh, được thành lập vì học sinh; đảm bảo cho các em tham gia một cách dân chủ và tích cực vào đời sống học đường, khuyến khích các em tham gia một cách toàn diện vào các hoạt động của nhà trường và phát triển lòng khoan dung, tôn trọng, bình đẳng, tinh thần hợp tác và đoàn kết cho học sinh. Tổ chức HĐTQHS là một biện pháp giáo dục nhằm thúc đẩy sự phát triển về đạo đức, tình cảm xã hội của học sinh thông qua những kinh nghiệm hoạt động thực tế của học sinh trong nhà trường và mối quan hệ với những người xung quanh. Sau khi nắm được khái niệm HĐTQHS, giáo viên phải phối hợp với cha mẹ học sinh để lên kế hoạch và hướng dẫn cho học sinh bầu HĐTQ cho đúng quy trình và đảm bảo được mục đích yêu cầu. Công việc này hết sức quan trọng, nó đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải có sự quan sát, theo dõi và định hướng ngay từ đầu. Giáo viên nên trình bày ý tưởng về HĐTQHS để khuyến khích sự tham gia của các em. Đồng thời, giáo viên cũng giới thiệu phương pháp học tập mới trên tinh thần hợp tác để qua đó học sinh có thể tăng cường các kĩ năng hợp tác, phối hợp tốt hơn với các bạn, với thầy cô trong quá trình thực hiện. Công việc bầu HĐTQHS phải được thực hiện theo thứ tự các bước như sau: - Tiến hành bầu cử: Giáo viên cử ra một em điều hành buổi bầu HĐTQHS. Các ứng viên lần lượt tranh cử bằng các bài thuyết trình của mình. Giáo viên nên khuyến khích học sinh đứng trước lớp nói một cách lưu loát, không cầm giấy đọc. Ban kiểm phiếu tiến hành làm việc sau khi các bạn thuyết trình xong. Học sinh nào có số phiếu cao nhất sẽ trúng cử và giữ các vị trí chủ tịch, phó chủ tịch HĐTQHS. Các giáo viên có thể tham khảo Kịch bản bầu HĐTQHS mà tôi đã thực hiện tương đối thành công ở lớp tôi trong năm học 2015 - 2016 sau đây: KỊCH BẢN BẦU HỘI ĐỒNG TỰ QUẢN HỌC SINH CỦA LỚP 6A3 NĂM HỌC 2015 - 2016 Kính thưa các thầy giáo, cô giáo, các bậc phụ huynh cùng toàn thể các bạn học sinh đang có mặt trong buổi bầu Hội đồng tự quản của lớp 6a3 ngày hôm nay! Em xin tự giới thiệu, em tên là .trưởng ban đối ngoại (tạm thời), năm học 2015/2016 . Em là người trực tiếp dẫn chương trình trong buổi tổ chức lớp học ngày hôm nay. Được sự đồng ý của ban giám trường THCS Buôn Trấp, hôm nay, lớp 6a3 tổ chức bầu hội đồng tự quản học sinh năm học 2015 -2016 . Đó chính là lí do của buổi Bầu cử hôm nay . Em xin trân trọng được giới thiệu: Về dự với tập thể lớp 6a3 hôm nay, về phía lãnh đạo nhà trường: Về phía cha me học sinh :....................... Ngoài ra xin được nhiệt liệt đón chào các thầy cô giáo cùng toàn thể.bạn học sinh lớp 6a3 có mặt trong ngày hôm nay . Kính thưa quý vị đại biểu, quý thầy cô giáo và các bạn học sinh! Hội đồng tự quản học sinh do chính học sinh bầu ra, đồng thởi quản lí, giám sát, điểu chỉnh các hoạt động đó . Với tinh thần đó, sau đây chúng em xin được bắt đầu buổi bầu hội đồng tự quản học sinh của lớp. Trước khi vào buổi làm việc, em xin giới thiệu bạn ..chủ tịch hội đồng tự quản (tạm thời) nhiệm kì 2015-2016 lên điều khiển phần khởi động (Người quản trò hướng dẫn các bạn chơi trò chơi cả lớp xếp thành 6 hàng và các bạn đếm số thứ tự từ 1 đến hết. Những bạn có số thứ tự giống nhau sẽ đứng vào 1 hàng và sẽ trở thành 1 nhóm. Cả lớp chia được 6 nhóm; hoặc cũng có thể hướng dẫn các em chơi rút thăm ngắn dài để chia nhóm. GV lưu ý khi chia nhóm không nên chia nhóm có số lượng lẻ mà nên chia chẵn để tiện cho việc hoạt động nhóm sau này) Ý kiến của các bạn () , người điều khiển chốt ý kiến . Mời đại diện của từng nhóm lên giới thiệu về nhóm (lần lượt các nhóm thực hiện) Người điều khiển cho các bạn ý kiến , rồi chốt ý kiến. Chúng ta đã được xác định là tham gia hội đồng tự quản là bổn phận và trách nhiệm hết lòng vì tập thể của tất cả các thành viên trong lớp nhằm mang lại lợi ích cho tập thể. Dựa vào các tiêu chí và mục đích trên, có bạn nào tự tin giơ tay tự ứng cử mình vào vị trí hội đồng tự quản không ? Người điều khiển cử thư ký ghi lên bảng danh sách ứng cử, đề cử Còn các bạn, các bạn có đề cử những bạn có những tiêu chí ấy để đưa vào vị trí HĐTQ không? (Thư ký chốt danh sách trên bảng) Đề nghị các bạn ứng cử và được đề cử chuẩn bị phần tranh cử của mình. Trong khi chờ đợi các bạn chuẩn bị nội dung tranh cử, đề nghị cả lớp bầu ra Ban kiểm phiếu, trong đó có 1 trưởng ban, 1 phó ban và 1 thư ký. Trước hết chúng ta đưa ra những tiêu chí của Ban kiểm phiếu. Đề nghị các bạn cho ý kiến về những tiêu chí của Ban kiểm phiếu. ( các bạn ý kiến - chốt ý kiến) Các bạn hãy dựa vào những tiêu chí trên để bầu ra ban kiểm phiếu cho việc bầu HĐTQ (thư ký ghi danh sách Ban kiểm phiếu) Sau đây, xin mời các bạn lên tranh cử bằng các bài thuyết trình của mình (Lần lượt mời các bạn lên trình bày bài tranh cử) Vừa rồi các bạn đã được nghe các bài tranh cử của các ứng viên, rất ngắn gọn và cũng đầy quyết tâm phải không? Chắc chắn lúc này đây, các bạn đã có sự lựa chọn riêng cho mình. Tuy nhiên, để các bạn biết rõ hơn về thể lệ bầu cử và sự phân minh công bằng cho các ứng viên, mình xin mời Ban kiểm phiếu lên làm việc. Trong lúc chờ đợi ban kiểm phiếu lên làm việc, sau đây sẽ là phần giao lưu văn nghệ. Xin mời bạn Linh Linh, trưởng ban văn nghệ tạm thời lên điều hành (giao lưu văn nghệ) Xin được thay mặt cả lớp chúc mừng các bạn đã được tín nhiệm cao vào Hội đồng tự quản của lớp. Xin mời các bạn bước lên đây để ra mắt trước tập thể lớp Đề nghị các bạn hãy cho một tràng pháo tay thật lớn để chúc mừng. Xin cám ơn các bạn. Hy vọng rằng, với cương vị mới, các bạn sẽ phát huy tối đa khả năng của mình, cùng nhau đoàn kết để đưa tập thể lớp ta ngày một đi lên! Mời tân chủ tich HĐTQ của lớp sẽ có đôi lời phát biểu trước tập thể lớp. Như vậy, lớp chúng ta đã sáng suốt bầu ra được Hội đồng tự quản của lớp. Thay mặt ban tổ chức, xin giao lại quyền điều hành cho chủ tịch HĐTQ mới của lớp. Sau khi bầu ra được Hội đồng tự quản học sinh và các ban chuyên trách, việc hướng dẫn các thành viên trong HĐTQHS cách thức hoạt động và hoạt động sao cho có hiệu quả là việc làm thiết thực và khó khăn nhất của mỗi giáo viên. Vì vậy, tôi xin đưa ra một số gợi ý trong việc phát huy tính tự quản của học sinh để học sinh có thể thực hiện tốt vai trò của mình. Trước hết, giáo viên cần định hướng, hình thành kĩ năng điều hành cho các thành viên HĐTQHS để nâng cao hiệu quả hoạt động. Để đáp ứng được yêu cầu cũng như cách thức tổ chức các dạy học trong hoạt động của Mô hình trường học mới. Các giáo viên chủ nhiệm hết sức chú trọng việc hướng dẫn Hội đồng tự quản thực hiện tốt, đầy đủ nhiệm vụ, chức năng của mình thông qua một số bước cụ thể sau: * Giáo viên hướng dẫn cho Hội đồng tự quản một số kĩ năng giám sát, điều hành lớp hoạt động. - Kĩ năng quan sát: Đây là một trong những kĩ năng rất quan trọng, quyết định tới hiệu quả làm việc của Hội đồng tự quản lớp học. Trong mỗi giờ học hay một hoạt động nào đó Chủ tịch Hội đồng, các Phó chủ tịch, các trưởng ban, các nhóm trưởng cần theo dõi sát sao, chặt chẽ, bao quát được từng thái độ, cử chỉ, hành động, việc làm của mỗi thành viên trong lớp. HĐTQ của lớp phải nắm được bạn này, bạn kia đang làm gì? Có làm việc lớp giao cho không? Có tham gia tích cực hay không ? Những thái độ của bạn nếu có ảnh hưởng lớn tới kết quả công việc thì cần ghi chép để làm minh chứng cho đánh giá, nhận xét. Một yếu tố nữa tạo điều kiện thuận lợi rất tốt cho Hội đồng tự quản trong quá trình quan sát, bao quát lớp mà giáo viên chủ nhiệm cần chú ý đó là bố trí vị trí chỗ ngồi cho các thành viên trong Hội đồng tự quản làm sao mỗi thành viên vừa học bài của mình vừa quan sát được tất cả các bạn trong nhóm, trong lớp đang làm gì trong mỗi giờ học. Và một kinh nghiệm dành cho các nhóm trưởng khi phân công chỗ ngồi là: đối với những bạn hay nói chuyện riêng, ít chú ý trong giờ học thì nhóm trưởng nên xếp bạn đó ngồi đối diện với thầy cô, tránh ngồi quay lưng hoặc che khuất tầm nhìn của thầy cô, điều này sẽ hạn chế được việc nói chuyện riêng và việc học tập của học sinh cũng sẽ tốt hơn. HĐTQHS quan sát các nhóm hoạt động - Kĩ năng hướng dẫn, giúp đỡ, hỗ trợ: Hội đồng tự quản kiểm tra, giám sát, động viên, đôn đốc các bạn phát huy tính tự học, tự giác, tự trao đổi, tự giải quyết vấn đề. Các thành viên Hội đồng tự quản vận dụng kĩ năng quan sát thấy bạn khó khăn về vấn đề gì thì hỗ trợ, giúp đỡ. Nhưng hỗ trợ, giúp đỡ phải đảm bảo hiệu quả, khoa học và chính xác. Khi giúp đỡ, hỗ trợ cần nắm được bạn khúc mắc chỗ nào, muốn làm được trước hết phải làm gì? Chủ tịch HĐTQHS hướng dẫn, hỗ trợ các nhóm hoạt động Nhìn chung để hướng dẫn Hội đồng tự quản làm tốt kĩ năng này là cả một quá trình, không phải ngày một ngày hai mà làm được. các em cần được trang bị kỹ năng giao nhiệm vụ, giải quyết vấn đề thầy cô đặt ra và cuối cùng là thu thập thong tin và đưa ra kết quả. Thực tế đã có nhiều trường hợp thành viên Hội đồng tự quản bảo luôn kết quả để bạn viết vào cho xong nhiệm vụ. Điều này hoàn toàn đi ngược lại với tinh thần VNEN. - Kĩ năng nhận xét, đánh giá: Mỗi thành viên trong Hội đồng tự quản cần nắm được cách nhận xét, đánh giá bạn trong các hoạt động. Giáo viên đưa ra lời nhận xét mẫu, hướng dẫn các em học hỏi cách làm của thầy cô. Khi bạn làm đúng, có thái độ tích cực, tiến bộ thì nhận xét những ý như thế nào và khi bạn làm chưa đúng, chưa tốt thì nhận xét như thế nào. Nhận xét cần ngắn gọn, đúng ý, nhẹ nhàng, cởi mở và thiện cảm. Sau mỗi lần bạn được đánh giá, nhận xét bạn cảm thấy mình được người khác giúp đỡ mình và sau đó bạn thể hiện thái độ cầu thị, thân thiện và tiến bộ. Có thể những lời nhận xét như: hôm nay bạn đã làm rất tốt tuy nhiên nếu bạn cố gắng một chút nữa thì sẽ còn tuyệt vời hơn; Bạn hãy cố lên! Nếu có vướng mắc, bạn đừng ngại! Các bạn sẽ hỗ trợ bạn... Chủ tịch HĐTQHS đang mời các bạn nêu ý kiến nhận xét Giáo viên chủ nhiệm cần hướng dẫn các em biết cách tương tác giữa các thành viên HĐTQ với các bạn trong lớp.Tổ chức cho các Hội đồng tự quản các lớp Hội thảo tập trung dưới sự dẫn dắt của các giáo viên chủ nhiệm về cách điều hành, quản lí lớp. Giáo viên nên tạo điều kiện cho các em nêu các ý kiến, quan điểm của mình về các cách tổ chức hoạt động, các em thực hành cùng đánh giá và rút ra những bài học trên cơ sở đó giáo viên kết luận và phổ biến rộng rãi. Giáo viên chủ nhiệm tổ chức các buổi lắng nghe ý kiến của các bạn trong lớp góp ý cho các thành viên HĐTQ sau một quá trình thực hiện. Hình thức tổ chức có thể trực tiếp hoặc thông qua phiếu điều tra; góp ý qua thư (có thể sử dụng hộp thư bè bạn). MẪU PHIẾU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ LÀM VIỆC CỦA HỘI ĐỒNG TỰ QUẢN HỌC SINH Hội đồng tự quản Kĩ năng giao nhiệm vụ Kĩ năng quan sát điều hành Kĩ năng nhận xét đánh giá Bạn làm tốt Bạn làm khá tốt Bạn làm tốt Bạn làm khá tốt Bạn làm tốt Bạn làm khá tốt Chủ tịch Hội đồng Phó Chủ tịch 1 Phó Chủ tịch 2 Trưởng ban học tập Trưởng ban nề nếp Trưởng ban lao động Trưởng ban đời sống Trưởng ban văn nghệ Trưởng ban đối ngoại Buổi nhận xét góp ý cho các thành viên HĐTQ được tổ chức linh hoạt đảm bảo sự thoải mái dân chủ, trong đó cần lưu ý khơi dậy tinh thần đoàn kết, tham gia góp ý chân thành, khách quan nhưng phải đảm bảo không làm tổn thương các thành viên HĐTQ. Thực hiện tốt điều này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả làm việc của HĐTQ. Sau một thời gian hoạt động, nếu HĐTQHS làm việc hiệu quả chưa cao, giáo viên có thể thay đổi các thành viên. Giáo viên cần nắm được năng lực của từng em để có định hướng cho lớp bầu chọn lại một cách phù hợp; phân tích những mặt mạnh của từng bạn để các em có sự lựa chọn đúng đắn.Cập nhật thông tin chi tiết về Nobel Hóa Học 2022 Từ Sự Kỳ Diệu Của Vi Khuẩn Đến Phát Hiện Sinh Học Vĩ Đại Nhất Thế Kỷ 21 trên website Eduviet.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!